Onze gis voor het bezoeken van Cenotes in Mexico

Tijdens onze reis van 3 weken door Mexico hebben we verschillende cenotes bezocht. Misschien denk je nu: Cenotes, wat zijn dat nou weer? In dit artikel geven we je daarom in deze gids uitleg over wat cenotes zijn, welke wij hebben bezocht, en wat onze tips zijn wanneer je deze gaat bezoeken.

Cenotes

Onze reis van 3 weken door Mexico heeft zich afgespeeld in de regio Yucatán. Yucatán is een schiereiland tussen de Golf van Mexico, Straat Yucatán en de Caribische Zee. Het grootste deel valt onder Mexico, en is verdeeld in de deelstaten Campeche, Yucatán en Quintana Roo.

Wanneer je een tijdje door deze regio rond rijdt valt je op dat er geen rivieren te zien zijn. Deze rivieren bevinden zich namelijk allemaal ondergronds. Op sommige plaatsen waar deze ondergrondse rivieren lopen is de grond ingezakt waardoor er holtes ontstaan, deze staan in Mexico bekend als cenotes. Er zijn in Yucatán ruim 3000 cenotes waarvan er zo’n 1400 bestudeerd en geregistreerd zijn. Omdat deze verschillende vormen hebben aangenomen kan je de cenotes grofweg onder verdelen in 3 soorten:

– De ondergrondse cenotes die zich volledig bedekt in een soort grot bevinden. Dit is ook de jongste variant en hebben regelmatig een gat waar licht door naar binnen komt.
– De halfopen cenotes waarbij het water deels bedekt is. Deze variant is ouder dan de ondergrondse cenotes.
– De volledig open cenotes. Het spreekt voor zich dat deze volledig open zijn en dus niet bedekt. Deze soort kan dus ook de vorm van een meer hebben, of zelfs in een grote lagune liggen zoals in Bacalar bijvoorbeeld het geval is.

Door onze bezochte cenotes in Mexico

Tijdens onze reis door Mexico hebben we behoorlijk wat cenotes bezocht. Zeker na het bezoeken van een ruïne in de warme Mexicaanse zomerzon vonden wij het heerlijk om af te koelen in een cenote. In dit overzicht zetten we de door onze bezochte cenotes op een rij met de daarbij horende informatie.

TIP 1:
Neem waterschoenen mee om te zwemmen in de cenotes. De cenotes liggen vaak vol met stenen waar je je tenen aan open kan halen. Ook zijn de omliggende stenen vaak glad en vochtig waardoor je met je waterschoenen meer grip hebt!

Cenote Zaci

De cenote Zaci bevindt zich midden in de stad Valladolid. Hij ligt op enkele straten van het centraal gelegen Francisco Canton Rosado Park en is daarom heel makkelijk te bereiken. De entree bedraagt 30 Pesos (juli 2019), wat ongeveer €1,40 is.

De cenote Zaci is een halfopen cenote die vrij ruim is opgezet. Doordat hij makkelijk te bereiken is kan het er echter wel vrij druk zijn. Het water is redelijk helder en bevat behoorlijk wat vissen. Je hebt er verschillende plekken waar je kan zitten en je spullen onbeheerd of beheerd (tegen betaling) kan achterlaten. Leuke bijkomstigheid van deze cenote is dat er verschillende platforms zijn waar je vanaf kan springen. Naast cenote Zaci is ook restaurant Zaci gelegen waar je kan eten met uitzicht op de cenote.

Naam: Cenote Zaci
Locatie: Centrum van Valladolid, enkele straten van Francisco Canton Rosado Park
Entree: 30 pesos per persoon
Type cenote: Halfopen cenote
Kenmerken: Goed bereikbaar, mogelijkheid tot sprong vanaf de kant, druk bezocht.

TIP 2:

Probeer een bezoek aan een cenote in te plannen nadat je bijvoorbeeld een ruïne hebt bezocht. Het is een heerlijke plek om af te koelen nadat je enkele uren in de warme Mexicaanse zon hebt gelopen!

Cenote Xkeken

Ook vanuit Valladolid hebben we de cenote van Xkeken bezocht. Deze bevindt zich op 7 kilometer afstand van het centrum van de stad. Omdat wij een huurauto hadden waren we er in 10 minuten. Een andere mogelijkheid is het huren van een fiets. Er loopt een goed fietspad naar deze cenote en in ongeveer 25 minuten fietsen moet je er dan kunnen zijn.

Deze cenote ligt direct naast de cenote van Samulá. Bij de ingang kan je dan ook een combinatieticket kopen voor beiden cenotes voor 125 pesos (juli 2019), ongeveer €5,60. Het is ook gewoon mogelijk om een los kaartje te kopen, maar hier ben je dan wel 80 pesos (€3,65) voor kwijt.

De cenote Xkeken is volledig overdekt en heeft een prachtige lichtinval door enkele gaten die daglicht binnen laten. Over het algemeen is het wel vrij donker in deze cenote en wordt hij druk bezocht. Ten opzichte van cenote Samulá was het bij Xkeken tijdens ons bezoek beduidend drukker. Deze cenote is wel vrij toeristisch opgezet. Er zijn daarom erg veel kraampjes met souvenirs, maar daarentegen biedt deze cenote wel goede faciliteiten zoals douches, toiletten en kluisjes. In de cenote zelf is ook voldoende ruimte om je spullen (onbeheerd) weg te leggen. Tussen de cenotes Samulá en Xkeken zijn verschillende gelegenheden om eten, drinken en souvenirs te kopen.

Naam: Cenote Xkeken
Locatie: Op 7 kilometer van Valladolid, naast Cenote Samulá
Entree: 80 pesos per persoon, 125 pesos in combinatie met Cenote Samulá
Type cenote: Ondergrondse cenote
Kenmerken: Goed bereikbaar, goed opgezette faciliteiten, toeristisch, donker, druk.

TIP 3:
Bij sommige cenotes bieden ze een gids aan, maar dit is echt niet nodig. Je kan heel eenvoudig de cenotes zelf bezoeken en er heerlijk ronddobberen!

Cenote Samulá

Op hetzelfde terrein als cenote Xkeken bevindt zich ook de cenote Samulá. Ook hier geldt een entree van 80 pesos (€3,65) voor enkel de cenote Samulá.

Cenote Samulá is ook een volledig overdekte cenote. Deze cenote bevat een groter gat waardoor er hier wat meer licht binnen valt. Er is voldoende ruimte om te zwemmen, ondanks dat een gedeelte van het water is afgezet doordat dit gedeelte niet diep genoeg is en veel rotsen bevat.

Vanwege de lichtinval is dit misschien wel een van de mooiste cenotes die we hebben gezien. Let wel goed op dat in de cenote zelf weinig ruimte is om je spullen (onbeheerd) achter te laten. Voor deze cenote kan het dus handig zijn om je spullen in een kluisje achter te laten. Tussen de cenotes Samulá en Xkeken zijn verschillende gelegenheden om eten, drinken en souvenirs te kopen.

Naam: Cenote Samulá
Locatie: Op 7 kilometer van Valladolid, naast cenote Xkeken
Entree: 80 pesos per persoon, 125 pesos in combinatie met Cenote Samulá
Type cenote: Ondergrondse cenote
Kenmerken: Goed bereikbaar, goed opgezette faciliteiten, toeristisch, minder donker, beperkte ruimte voor je spullen.

TIP 4:

Voor de kwaliteitsbehoud van het water is het in veel cenotes verboden om te zwemmen wanneer je ingesmeerd bent met zonnebrandcrème. Check dit dus voor vertrek of smeer je in met biologisch afbreekbare zonnebrandcrème die op veel plaatsen wel toegestaan is!

Cenote X’batún

Vanuit Mérida hebben we de cenotes X’batún en Dzonbacal bezocht. Deze cenotes zijn samen gelegen op ongeveer 49 kilometer afstand van Mérida, wat ongeveer 48 minuten rijden is. Een andere optie is echter om deze cenotes te combineren met een bezoek aan de ruïnes van Uxmal, zoals wij hebben gedaan. Je rijdt dan in ongeveer 1 uur naar Uxmal toe, en op de terugweg kan je halverwege een bezoek brengen aan deze cenotes.

Deze cenote was erg lastig bereikbaar. Je rijdt eerst naar het dorpje San Antonio Mulix waar je voor 80 pesos (€3,65) per persoon een kaartje kan kopen met toegang tot zowel X’batún als Dzonbacal. Na het kopen van je kaartje moet je enkele kilometers over een onverharde weg rijden. Bij ons was de weg redelijk begaanbaar, maar na een flinke regenbui zal dit waarschijnlijk wel anders zijn. Ook hadden wij hier erg veel last van vliegende insecten.

Eenmaal aangekomen bij de wacht er echter een prachtige halfopen cenote. Het water is enorm helder en door de moeilijke bereikbaarheid is het er ook niet druk. Je kan hier makkelijk je spullen onbeheerd achter laten, dicht bij de cenote. Hier is ook plek om te zitten. Het is ook een goede plek om je snorkelset mee te nemen aangezien hier voldoende licht is en er vissen in de cenote zwemmen. Er is hier geen mogelijkheid om iets te eten of te drinken te kopen.

Naam: Cenote X’batún
Locatie: Op 49 kilometer van Mérida / 50 kilometer van Uxmal
Entree: 80 pesos per persoon in combinatie met Cenote Dzonbacal
Type cenote: Halfopen cenote
Kenmerken: Slecht bereikbaar, in de natuur, helder water

TIP 5:

De bekendste cenotes zijn niet altijd de mooiste. Het kan soms lonen als je een onbekendere cenote bezoekt die wat minder goed bereikbaar is. Het zal er waarschijnlijk minder toeristisch en minder druk zijn!

Cenote Dzonbacal

Cenote Dzonbacal ligt ongeveer 2 kilometer verwijderd van cenote X’batún. Je moet hierdoor nog een paar kilometer over de onverharde weg rijden om hier bij aan te komen. Verder gelden hier dezelfde toegangsprijzen en moeilijkheden wat betreft bereikbaarheid als bij X’batún.

Ook dit is een halfopen cenote, al is deze beduidend meer bedekt dan de cenote van X’batún. Je moet hier ook meer de grot inlopen met een trap waarbij je op een platform uitkomt waar je je spullen veilig kan achterlaten. Doordat deze cenote meer bedekt is komt er ook minder licht binnen en is hij minder geschikt om te snorkelen. Ook hier is er geen mogelijkheid om iets te eten of te drinken te kopen.

Naam: Cenote Dzonbacal
Locatie: Op 49 kilometer van Mérida / 50 kilometer van Uxmal
Entree: 80 pesos per persoon in combinatie met Cenote X’batún
Type cenote: Halfopen cenote
Kenmerken: Slecht bereikbaar, in de natuur, bijna ondergronds, donker